به نقل از «فارس»

درآمدی بر رابطه اخلاق و فقه سیاسی با حضور مردم در انتخابات

تاریخ انتشار: ۲۳ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۰۵۳۶۱

گروه خبرگزاری فارس سیاسی؛ یادداشت- مریم اسماعیلی پژوهشگر حقوق اسلامی: یکی از تلقی‌هایی که از اخلاق سیاسی و فقه سیاسی وجود دارد جنبه فراگیرسازی بایدها و نبایدهای اخلاقی و شرعی در عرصه سیاست و حکمرانی هست که همواره در اندیشه امامین انقلاب اسلامی مورد تأکید بوده است.

دو علم اخلاق و فقه به ترتیب در پی بیان ارزش‌گذاری و الزام گذاری آن دسته از صفات انسانی هستند که بتوان از طریق آن‌ها به زندگی مطلوب در تمامی ساحات و شئون بشری دست‌یافت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

از جمله ساحات بشری، عرصه سیاست و حکمرانی است که باید دانست در این حوزه، مردم و دولت چه‌کارهایی باید انجام داده و از چه اموری لازم است اجتناب کنند. این امر، به‌ویژه در نظام سیاسی از نوع دموکراسی قابل‌طرح و بحث است. زیرا شالوده و اساس این نظام، «جمهوریت یا مردم‌سالاری» است.

در مکتب حقوقی اسلام، باتوجه‌به آن که از یک سو، تمام امور زندگی مردم باید بر اساس آموزه‌های دینی و منطقِ شریعت اسلام باشد و از سوی دیگر، مردم نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای در حاکمیت و حکمرانی کارگزاران جامعه دارند؛ لذا نظام سیاسی مطلوب انقلاب اسلامی ایران، "جمهوری اسلامی" یا "مردم‌سالاری دینی" هست.

یکی از گزاره‌های اخلاقی و احکام فقهی در عرصه سیاست و حکمرانی در نظام مردم‌سالاری دینی، الزام مردم برای مشارکت در انتخابات است.

زیرا حضور فعال همراه با عقلانیت مردم در انتخابات، نقش بسیار مهمی در استمرار  حاکمیت و اعتلا و بالندگی آن دارد.  برای تحقق این هدف، لازم است مردم در انتخابات سرنوشت‌ساز جامعه اسلامی، در مسیر عقلانیت حرکت کرده و افراد مناسب و شایسته‌ای را برای دستگاه حاکمیتی انتخاب کنند تا در حلّ مسائل و مشکلات مردم و نظام اسلامی کوشا باشند. از جمله مبانی این مسئله، آیه ۴۱ سوره مبارکه حج است که می‌فرماید: "الَّذینَ إنْ مَکَّنّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّکاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَ لِلّهِ عاقِبَةُ الأُمُور؛ همان کسانی که هر گاه در زمین به آنها قدرت بخشیدیم، نماز را برپا می‌دارند، زکات می‌دهند، امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر می‌کنند و پایان همه ی کارها از آن خداست."  

تعمق در این آیه، به این حقیقت مهم رهنمون است که مشارکت و حضور فعال مردم در انتخابات به جز داشتن صبغه و جهت اخلاق سیاسی؛ وجهه فقهی و شرعی نیز دارد؛ با این بیان که مردم همواره تکلیف اخلاقی و شرعی دارند که در سرنوشت جامعه اسلامی تأثیرگذار بوده و برای اصلاح آن تلاش کنند. یکی از موارد بارز این امر، آن است که افرادی را برای حکمرانی انتخاب نمایند که به جز ادای تکالیف عبادی خود در مقابل خداوند متعال، از وظایف اجتماعی و سیاسی خود نیز غفلت نورزیده و به آن اهتمام داشته باشند؛ بنابراین در نظام اسلامی، حضور مردم در انتخابات یکی از مصادیق مهم اخلاق و فقه سیاسی تلقی می‌شود. چنانچه در مکتب امامین انقلاب به هر دو بعد این قضیه اذعان و تصریح شده است.

به همین خاطر حضرت امام خمینی (ره) شرکت در انتخابات را وظیفه ی ملی و شرعی دانسته و بیان داشته است «این وظیفه‌ای است الهی، وظیفه‌ای است ملی، وظیفه‌ای است انسانی و وظیفه‌ای است که ما باید به آن عمل بکنیم. همه‌مان باید در انتخابات شرکت کنیم.» [۱]

حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه ای (مدظله‌العالی) نیز شرکت در انتخابات را به‌عنوان یک سرمایه اجتماعی که موجب حفظ عزت ملی است دانسته و چنین می‌فرماید: «درست در نقطه ی مقابل خواست دشمنان، همه ی ما باید در انتخابات حضور فعالی داشته باشیم... انتخابات، یکی از شاخص‌های رشد ملی ماست. انتخابات، وسیله‌ای برای عزت ملی است.» [۲] و یا در جای دیگر فرموده‌اند: «انتخابات، فقط یک پدیده ی سیاسی نیست... هم حق و هم تکلیف مردم است که بیایند و سرنوشت کشورشان را به دست خود تعیین کنند.» [۳]

بدیهی است در این مسیر، لازم است که مردم آداب اسلامی و اخلاق انتخاباتی را رعایت نموده و تنها هدف ایشان، تنظیم و سامان‌دادن به جامعه اسلامی باشد و این مهم نیز، از مصادیق اخلاق و فقه سیاسی شمرده می‌شود؛ اما " آنچه که از اهمیت بیشتری برخوردار است، مسئله حضور مردم در صحنه انتخابات است". [۴]
بر اساس آنچه گفته شد؛ حضور فعال و همه‌گیر در انتخابات یکی از مهم‌ترین مصادیق احکام اخلاقی و گزاره‌های الزام‌آور فقهی در ساحت سیاست به‌مثابه یکی از مستحکم‌ترین نمادهای استحکام و اقتدار یک نظام در مقابل فتنه‌گری‌های معاندان و دشمنان داخلی و خارجی است. چنانچه " از نظر مردم دنیا و تحلیلگران و سیاست‌گذاران عالم، آن نظامی مستحکم است که تعداد بیشتری از مردمش در هنگام انتخابات پای صندوق‌ها آمده و رأی بدهند. این نشانه استحکام یک نظام است." [۵]

فهرست منابع
۱. صحیفه ی امام خمینی، ج۱۸، ص۳۱۸
۲. بیانات مقام معظم رهبری  در جمع مردم استان کردستان‌ در میدان آزادی سنندج‌، ۲۲/۰۲/۱۳۸۸
۳. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با کارگزاران حج، ۲۶/ ۱۱/۱۳۷۸
۴. بیانات مقام معظم رهبری  در جمع مردم استان کردستان‌ در میدان آزادی سنندج‌، ۲۲/۰۲/۱۳۸۸
۵. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با کارگزاران حج، ۲۶/ ۱۱/۱۳۷۸

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: انتخابات مردم سالاری انقلاب اسلامی بیانات مقام معظم رهبری مردم در انتخابات وظیفه ای اخلاق و فقه فقه سیاسی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۰۵۳۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پیش بینی ۲۸۷ شعبه برای دور دوم انتخابات

دبیر ستاد انتخابات استان خراسان جنوبی گفت: ۲۸۷ شعبه برای دور دوم انتخابات مجلس در حوزه انتخابیه بیرجند،درمیان و خوسف پیش بینی شده است.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از خراسان جنوبی و به نقل از روابط عمومی استانداری، موسی سلیمی در جلسه وبیناری ستاد انتخابات کشور اظهار کرد: دور دوم انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی ۲۱ اردیبهشت برگزار و از ۱۳ اردیبهشت تبلیغات انتخاباتی نامزدهای دور دوم انتخابات همزمان با سراسر کشور در حوزه انتخابیه شهرستان‌های بیرجند، درمیان و خوسف آغاز می‌شود.

وی با اشاره به اینکه تبلیغات تا ۲۴ ساعت قبل از شروع انتخابات ادامه خواهد داشت، افزود: در مدت مشخص شده، نامزدها می‌توانند ستادهای انتخاباتی خود را فعال و از امکاناتی که شهرداری‌ها برای تبلیغات آنها درنظر گرفته اند، برای این منظور استفاده کنند.

دبیر ستاد انتخابات استان خراسان جنوبی با بیان این که ۲۸۷ شعبه در حوزه انتخابیه بیرجند، درمیان و خوسف در روز انتخابات مجلس شورای اسلامی فعال خواهد بود، خاطر نشان کرد: رأی‌گیری از ساعت ۸ صبح آغاز و تا زمانی که تمدید رأی‌گیری تمام شود، ادامه خواهد داشت.

وی در ادامه خواستار حضور پر شور گروه‌های مختلف مردم در حوزه انتخابیه شهرستان‌های بیرجند، درمیان و خوسف در دور دوم دوازدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی شد.

شاهچراغی رئیس ستاد انتخابات کشور هم که به‌صورت وبیناری حضور داشت گفت: همه تمهیدات لازم برای برگزاری دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی در کشور انجام شده است.

وی افزود: اهمیت مرحله دوم نسبت به مرحله اول از جهاتی بیشتر است و حدود ۶۵ درصد شعب اخذ رأی در دور دوم در کشور الکترونیکی است.

شاهچراغی گفت: عوامل اجرایی ساعت شش باید در شعب اخذ رأی حضور داشته باشند و رأی‌گیری از ساعت ۸ صبح شروع می‌شود.

وی اظهار امیدواری کرد که با توجه به همه هماهنگی‌های انجام شده بین دستگاه‌های مسئول در این خصوص، شاهد حضور گسترده مردم در دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی باشیم.

به گزارش ایمنا، در ادامه این جلسه دیگر مسئولان ستاد انتخابات وزارت کشور هم توضیح‌های درباره آخرین وضعیت برگزاری مراحل مختلف دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی بیان کردند و رؤسا و دبیران ستادهای انتخابات هریک از استان‌های که انتخابات در آنها به مرحله دوم کشیده شده، سوال‌های خود را در این زمینه مطرح و مسئولان ستاد انتخابات کشور هم در هر مورد برای رفع ابهامات احتمالی، توضیح‌های لازم را بیان کردند.

کد خبر 750250